Europejska wspólnota węgla i stali (Communaute Europeenne du Charbon et de l’Acier — CECA), najstarsza z trzech (oprócz EWG i Euratomu) tzw. Wspólnot Europejskich. Należą do niej: Francja, NRF, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg. Projekt stworzenia CECA wysunięty został 9 V 1950 przez ówczesnego ministra spraw zagranicznych Francji, R. Schumana (1886—1963) (tzw. Plan Schumana). W wyniku negocjacji prowadzonych od VI 1950 między 6 państwami, założycielami CECA (W. Brytania odmówiła wzięcia w nich udziału) 18 IV 1951 podpisano w Paryżu Traktat w sprawie utworzenia CECA, który wszedł w życie 25 VII 1952. CECA miała doprowadzić do zintegrowania dwóch kluczowych gałęzi przemysłu krajów członkowskich, węgla i stali, a jednocześnie zapoczątkować szerszą integrację ekonomiczną tych krajów, obejmującą wszystkie dziedziny ich gospodarki. Celem CECA było przede wszystkim stworzenie wspólnego rynku węgla i stali, a co za tym idzie stworzenie warunków do wzrostu ich produkcji, jej racjonalizacji (wzrost specjalizacji, zwiększenie skali produkcji itd.) oraz wzrostu wydajności pracy w tych gałęziach przemysłu. Utworzenie wspólnego rynku węgla i stali miało nastąpić przez:1. zniesienie ceł, ograniczeń ilościowych i dewizowych oraz innych restrykcji importowych w handlu wzajemnym krajów członkowskich w dziedzinie węgla i stali; 2. harmonizację ceł i polityki handlowej w stosunku do krajów trzecich. Ten wspólny rynek miał działać na zasadach swobodnej konkurencji, co chciano uzyskać przez: a) przeciwdziałanie restrykcyjnym praktykom monopolistycznym, a zwłaszcza przez zniesienie dyskryminacji odbiorców przez producentów w zakresie cen; b) eliminację subwencji państwowych dla producentów; c) unifikację taryf transportowych na węgiel i stal na obszarze CECA. CECA została wyposażona we wspólne organy: Wysoką Władzę, Radę Ministrów, Wspólne Zgromadzenie, Trybunał Sprawiedliwości. Najważniejszym organem była Wysoka Władza — organ wykonawczy o charakterze ponadnarodowym. Jej zadaniem było zapewnienie realizacji wskazanych wyżej celów CECA i zgodności polityki ekonomicznej krajów członkowskich z postanowieniami Traktatu. Do uprawnień Wysokiej Władzy należało m. in.: 1. wprowadzanie w życie uchwał Rady Ministrów; 2. ocena zgodności polityki ekonomicznej krajów członkowskich z postanowieniami Traktatu i formułowanie zaleceń dla rządów tych krajów w celu zapewnienia realizacji tych postanowień; 3. w przypadku stwierdzenia kryzysu nadprodukcji ustalanie cen minimalnych i ew. wielkości produkcji, a w przypadku większych niedoborów na rynku ustalanie cen maksymalnych; 4. kontrola polityki cen ustalanych przez przedsiębiorców i przeciwdziałanie restrykcyjnym praktykom monopolistycznym; 5. opracowywanie długofalowych programów inwestycji i produkcji; 6. stymulowanie postępu technicznego. 1 VII 1967 nastąpiło połączenie organów CECA z organami EWG i Euratomu. CECA przyczyniła się w pewnej mierze do rozwoju i racjonalizacji przemysłu stalowego, okazała się jednak bezsilna w okresach kryzysów w przemyśle węglowym (zwłaszcza w końcu lat 50-tych). Wskutek sprzeczności między krajami członkowskimi Wysoka Władza nie uzyskała wtedy ich aprobaty dla proponowanego przez siebie programu ograniczenia produkcji i sanacji przemysłu węglowego. W tym zakresie postanowienia Traktatu nie zostały zrealizowane. Nastąpiło też faktyczne, w porównaniu z Traktatem, ograniczenie uprawnień Wysokiej Władzy na rzecz Rady Ministrów. CECA okazała się również bezradna wobec procesów koncentracji produkcji i kapitału w krajach członkowskich. Mimo zawartych w Traktacie postanowień, w okresie istnienia CECA doszło bowiem do znacznego zwiększenia stopnia monopolizacji zarówno w przemyśle węglowym, jak i stalowym krajów członkowskich.
