Instytucjonalizacja, utrwalanie się określonych układów zorganizowanych działań ludzkich; wzrost tendencji do ich powtarzania z okresu na okres: wiąże się przede wszystkim z pojęciem „instytucja”, które stosowane jest na gruncie teorii organizacji i zarządzania. I. może się dokonywać różnorodnymi sposobami. Najprostszym z nich jest nawyk, trwałe przyzwyczajenie do określonych działań. Z chwilą gdy przyzwyczajenia i nawyki obejmują większą liczbę ludzi, całą grupę społeczną i zostaną przez nią zaaprobowane w dłuższym okresie, tak że przechodzą z jednego pokolenia na drugie, możemy mówić o zwyczaju i tradycji jako o jednym ze sposobów i. Efektem tak rozumianej i. są np. obrzędy ludowe na wsi. Szczególną rolę w zwyczajowo-tradycyjnych formach i. działań zespołowych odgrywa ustne porozumienie. Forma ta odegrała istotną rolę w życiu gospodarczym formacji przedkapitalistycznych, na tej zasadzie odbywały się bowiem wszelkie transakcje handlowe. Obecnie najczęściej stosowaną formą społecznego utrwalania całości organizacyjnych jest pisemne zarejestrowanie za pomocą znaków graficznych celu i struktury (czyli sposobu) działania. Ten sposób i. nazywamy formalizowaniem. Instytucje, których istnienie zostało utrwalone w ten właśnie sposób, nazywamy sformalizowanymi. Formalizacja ma istotne zalety w stosunku do innych form i.; wśród tych zalet należy wymienić: 1. trwałość, 2. wierność przekazu; 3. łatwość rozpowszechniania. Charakterystyczną cechą procesów i. zorganizowanych działań ludzi (czyli przekształcania tych działań w instytucje) jest przechodzenie jednej formy utrwalania w inną. Nawyk może więc przekształcać się w zwyczaj, zwyczaj natomiast w tradycję, która następnie może być sformalizowana. Taki długotrwały proces nie jest bynajmniej regułą, często bowiem dzieje się tak, że ustna umowa między ludźmi szybko ulega formalizacji. W instytucjach sformalizowanych utrwalanie działań, często już w formie początkowej, przybiera postać formalizacji np. przepisów, których przestrzeganie staje się z kolei nawykiem.
