Planowanie terytorialne, integralna część ogólnego systemu planowania gospodarczego, koncentrująca swoją działalność na zapewnieniu prawidłowych warunków kompleksowego rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych regionów kraju, przy uwzględnieniu zróżnicowanych warunków ekonomicznych, przyrodniczych i społecznych, charakterystycznych dla każdego regionu, oraz skoordynowaniu rozwoju gospodarki przekazanej pod zarząd lub nadzór rad narodowych (gospodarka terenowa) z potrzebami i założeniami polityki gospodarczej kraju. Celem p.t. jest: 1. dążenie do osiągnięcia harmonijnego rozwoju społeczno-gospodarczego regionu w układzie przestrzennym oraz prawidłowego kształtowania proporcji międzydziałowych i międzygałęziowych gospodarki narodowej; 2. osiągnięcie optymalnego zaspokojenia potrzeb bytowych ludności; 3. osiągnięcie lepszych efektów ekonomicznych dzięki koordynowaniu i scalaniu zamierzeń gospodarczych różnych jednostek oraz wykorzystywaniu różnego typu rezerw; 4. koordynacja zamierzeń i prac związanych z ochroną środowiska przyrodniczego. Ważniejsze zadania p.t. i środki do ich realizacji ustalane są przede wszystkim w rocznych i wieloletnich narodowych planach gospodarczych, w perspektywicznym planie rozwoju kraju, planie przestrzennego zagospodarowania kraju oraz w określonym zakresie przez ministerstwa i centralne organizacje spółdzielczości. Ustalanie na szczeblu centralnym ważniejszych zadań p.t. ma na celu zapewnienie ich zgodności z założeniami polityki gospodarczej i podporządkowanie interesów regionów strategii rozwoju gospodarki narodowej. Na szczeblu terenowym organami p.t. są rady narodowe wszystkich stopni, z tym że przewodnią rolę spełniają rady narodowe stopnia wojewódzkiego. Rady narodowe mają przyznane odpowiednie uprawnienia i środki umożliwiające oddziaływanie na prawidłowy rozwój gospodarczy terenu. Czynności te polegają przede wszystkim na: 1. opracowywaniu własnych planów perspektywicznych (tzw. planów regionalnych), zawierających założenia rozwoju całej gospodarki na terenie województwa lub jego części; 2. opiniowaniu ważniejszych zadań z rocznych i 5-letnich projektów planów jednostek gospodarczych objętych planowaniem centralnym oraz skoordynowaniu tych zadań z założeniami planu terenowego i założonymi kierunkami rozwoju danego terenu; 3. inicjowaniu i opracowywaniu rocznych i 5-letnich programów realizacji inwestycji wspólnych i towarzyszących; 4. analizie zdolności produkcyjnych i usługowych jednostek objętych planowaniem centralnym oraz przedkładaniu wniosków w sprawie wykorzystania stwierdzonych rezerw; 5. oddziaływaniu na prawidłową gospodarkę siłą roboczą w jednostkach objętych planowaniem centralnym; 6. inicjowaniu powiązań kooperacyjnych między jednostkami planu centralnego i terenowego; 7. podejmowaniu decyzji o lokalizacji wszystkich obiektów przemysłu terenowego, zakładów przemysłu kluczowego zatrudniających do 500 osób, lokalizacji rozbudowy zakładów przemysłu kluczowego o wartości kosztorysowej poniżej 250 min zł i przyroście zatrudnienia do 1000 osób oraz opiniowaniu lokalizacji ogólnej wszystkich inwestycji, dla których decyzje lokalizacyjne podejmowane są na szczeblu centralnym. W wymienionych czynnościach rad narodowych związanych z p.t. ważną rolę odgrywają przepisy o koordynacji terenowej, określające szczegółowo uprawnienia rad narodowych w oddziaływaniu na gospodarkę im nie podporządkowaną. Dotyczy to zwłaszcza działalności inwestycyjnej, rozwoju usług, gospodarki siłą roboczą, wykorzystywania rezerw gospodarczych itp. Podmiotami p.t., oprócz rad narodowych wszystkich stopni, są również ministerstwa i centralne organizacje spółdzielczości nadzorujące gospodarkę terenową, współpracujące z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów w ustalaniu zadań i środków dla gospodarki terenowej w projektach NPG oraz metod p.t. Instytucje te utrzymują stałą więź z radami narodowymi i ich organami wykonawczymi, informują o zadaniach, wynikających z ogólnej polityki resortowej, służą fachową i techniczną pomocą oraz instruktażem w rozwiązywaniu ważniejszych problemów gospodarczych. W wyniku realizacji wytycznych VI Zjazdu PZPR zostały zwiększone uprawnienia rad narodowych w dziedzinie oddziaływania na rozwój gospodarczy terenu oraz nałożone nowe obowiązki i zadania, mające na celu usprawnienie, zwiększenie efektywności i polepszenie wyników p.t. Zwiększono samodzielność rad narodowych w ustalaniu zadań dla gospodarki terenowej pod warunkiem zachowania kilku z nich w formie wskaźników dyrektywnych ustalonych globalnie dla województwa w NPG. Podkreślona została odpowiedzialność rad narodowych za zapewnienie kompleksowego i prawidłowego rozwoju gospodarczego poszczególnych województw i regionów oraz wykrywanie i racjonalne wykorzystywanie różnego rodzaju miejscowych rezerw gospodarczych i społecznych. Określono nowe zadania rad narodowych w zakresie utrzymywania stałej więzi z terenowym aktywem społeczno-gospodarczym, komitetami FJN, terenowymi instancjami politycznymi, organizacjami związków zawodowych i samorządu robotniczego oraz innymi organizacjami — reprezentującymi mieszkańców miast i wsi — w celu zapewnienia zgodności przedsięwzięć i zadań gospodarczych z istotnymi potrzebami terenu oraz wykorzystania inicjatyw społecznych. Potencjał gospodarczy, znajdujący się pod bezpośrednim zarządem lub nadzorem rad narodowych (gospodarka terenowa) stanowi znaczną cześć (ok. 30%) potencjału gospodarki narodowej. Nakłady inwestycyjne objęte p.t. (rad narodowych i spółdzielczości) stanowią ok. 30% nakładów na inwestycje całej gospodarki uspołecznionej. Liczba zatrudnionych w terenowej gospodarce uspołecznionej stanowi ok. 39% i zatrudnionych w całej gospodarce uspołecznionej, budżety terenowe — ok. 26% budżetu państwa, a wartość produkcji przemysłu terenowego — ok. 12% wartości produkcji przemysłu uspołecznionego. Gospodarka terenowa obejmuje ponadto: 1. całość gospodarki rolnej z wyjątkiem PGR specjalistycznych, gospodarstw pomocniczych podległych ministerstwom i wyższym szkołom rolniczym; 2. ok. 40% dróg publicznych o nawierzchni twardej, prawie wszystkie drogi gruntowe, krajowy transport PKS i niektóre przedsiębiorstwa branżowe transportu drogowego; 3. handel detaliczny, działalność gastronomiczną i usługi dla ludności; 4. działalność przedsiębiorstw i zakładów świadczących usługi komunalne w miastach, osiedlach i na wsi oraz działalność zawodowych i ochotniczych straży pożarnych; 5. budownictwo mieszkaniowe typu miejskiego; 6. urządzenia socjalne i kulturalne, oprócz urządzeń o znaczeniu ponadwojewódzkim, np. szpitale kliniczne, uzdrowiska, częściowo sanatoria, szkolnictwo wyższe, niektóre szkoły zawodowe, większość muzeów, niektóre teatry, filharmonie, opery i obiekty wypoczynkowe; 7. pewną część działalności przedsiębiorstw budowlano-montażowych i biur projektowych; 8. lasy niepaństwowe. Na szczeblu terenowym zadania i środki dla gospodarki terenowej ustalane są przez rady narodowe wszystkich szczebli w rocznych i 5-letnich planach rozwoju społeczno-gospodarczego z uwzględnieniem zadań i środków ustalonych w NPG i przez radę narodową wyższego szczebla. Tryb i zasady opracowania planów wojewódzkich ustala Komisja Planowania przy Radzie Ministrów. Tryb i zasady opracowywania planów powiatowych, gminnych oraz miast nie stanowiących powiatów ustalają prezydia wojewódzkich rad narodowych.
