Stopa życiowa, w ujęciu ilościowym — stopień zaspokojenia potrzeb materialnych i niematerialnych ludności. W gospodarce wymienno-pieniężnej stopień zaspokojenia tych potrzeb zależy od siły nabywczej ludności. Miarą s.ż. w długim okresie jest wysokość dochodu, do którego powinno się doliczać również wartość tzw. konsumpcji zbiorowej, tj. wartość artykułów i usług otrzymywanych od państwa bezpłatnie (pomoc lekarska, nauka itd.) oraz różnicę wartości artykułów otrzymywanych po cenie zniżonej (np. lekarstwa). Ze względu na różne trudności obliczeń w praktyce pomija się wartość konsumpcji zbiorowej oraz wartość wyposażenia jednostek gospodarujących. Jednak przy porównywaniu s.ż. poszczególnych grup ludności lub s.ż. w okresach jakościowo różnych (np. w Polsce okresu międzywojennego i w Polsce Ludowej) konieczne są szacunkowe poprawki. Przy obliczaniu poziomu s.ż. dla okresu krótkiego znaczne zniekształcenia mogą wywołać pozycje przychodów. Pełnego wyrazu s.ż. nabiera w ujęciu względnym. Dopiero przez porównanie różnych poziomów s.ż. w przestrzeni lub czasie albo s.ż. z ustaloną normą, można powiedzieć, czy s.ż. jest wysoka czy niska, wzrasta czy spada. Ponieważ najmniejszą jednostką gospodarującą konsumpcją jest ro- dżina, s.ż. mierzy się stosunkiem dochodów rodzin do ich wielkości, wyrażonej liczbą osób lub jednostek konsumpcyjnych. Przychód’ rodziny na Jednostkę konsumpcyjną pokazuje, jaką s.ż. rodzina mogłaby osiągnąć. Rodzina może jednak nie zużyć części dochodu na bieżące potrzeby i wtedy faktyczna s.ż. jest niższa. Realizowaną s.ż. odzwierciedla suma wydatków na Jednostkę konsumpcyjną i dlatego można sumę tę nazwać Pieniężną miarą s.ż. Zamiast tej miary, najbardziej właściwej, można w celu uproszczenia używać różnych miar symptomatycznych, np. liczba mieszkań z łazienkami, liczba aparatów telefonicznych, telewizorów, samochodów; te ostatnie dają przybliżoną orientację, mogą okazać się bardzo zawodne i dlatego powinny być stosowane tylko wówczas, gdy wiadomo, że w porównywanych okresach lub grupach ludnościowych jednakowo działały lub działają czynniki sprzyjające i przeciwdziałające rozpowszechnianiu się wybranego symptomu. Porównywanie s.ż. w czasie czy przestrzeni jest bardzo trudne; nie ma dotychczas metody, która by nie budziła dość istotnych zastrzeżeń. Trudności wzrastają w miarę zwiększania się rozbieżności w warunkach bytu, wywołanych dystansem czasu lub różnicami w położeniu geograficznym, rozwoju gospodarczym i zwyczajach. Powoduje to tv dużej mierze zaspokajanie potrzeb za pomocą innych środków. Zjawisko takie występuje zwłaszcza przy wszelkiego rodzaju porównaniach międzynarodowych.Pojęcia „s.ż.” używa się także w ujęciu jakościowym. Rodziny należące do różnych grup społecznych mogą przy tych samych dochodach wykazywać różną strukturę wydatków zależnie od wielu czynników; można więc mówić o s.ż. ludności miejskiej i wiejskiej, o s.ż. rodzin robotniczych i pracowników umysłowych.
